Η θέση της γυναίκας κατά την Αγία Γραφή και την παράδοση της Εκκλησίας
του Γεωργίου Τσούπρα
Η 25η Νοεμβρίου, ημέρα της μνήμης της Αγίας Αικατερίνης, έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Η ανάγκη να τονιστεί η αξία της γυναίκας είναι πολύ επίκαιρη, ιδιαιτέρως μετά την επικράτηση σε κάποιες χώρες φονταμενταλιστικών ιδεολογιών, που στρέφονται κατά της γυναικείας αξιοπρέπειας και επιβάλλουν την υποτίμηση της γυναικείας φύσης. Αντίθετα η Εκκλησία τονίζει την ισοτιμία των δύο φύλων και εξοβελίζει κάθε διχασμό ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες.
Από την αρχική διήγηση της Γενέσεως μαθαίνουμε ότι ο Θεός «εποίησεν τον άνθρωπον, κατ΄εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν, άρσεν και θήλυ εποίησε αυτούς» (Γεν. 1,27). Η διήγηση αυτή τεκμηριώνει την ισοτιμία των φύλων, αφού αυτά συμμετέχουν στην δημιουργία αλλά και είναι προικισμένα με τα ίδια ακριβώς χαρίσματα από τον Θεό και έχουν τον ίδιο προορισμό, το «καθ΄ομοίωσιν». «Και ευλόγησεν αυτούς λέγων, αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής και άρχετε…πάντων των κτηνών και πάσης της γης…» (Γεν.1,28).
Αλλά και στην επόμενη διήγηση στο ίδιο βιβλίο, όπου γίνεται λόγος για τον Αδάμ και τη γυναίκα του, πάλι η ισοτιμία των φύλων επιβεβαιώνεται. Η γυναίκα πλάστηκε από το πλευρό του Αδάμ, ώστε να φανεί ότι προέρχεται από την ίδια ύλη με αυτόν. Γι΄αυτό και ο Αδάμ την αναγνώρισε ως σάρκα από την σάρκα του και οστό από τα οστά του, τονίζοντας ότι με την δημιουργία της ολοκληρώθηκε η ανθρώπινη υπόσταση γινόμενοι οι δύο σάρκα μία (Γεν. 2, 23-24). Ακόμη, η γυναίκα πλάστηκε ως «βοηθός όμοιος» με τον άνδρα. Κάποιοι στο παρελθόν, ερμηνεύοντας αυτή τη διήγηση, στάθηκαν στη λέξη «βοηθός» και παρερμήνευσαν την αποστολή της γυναίκας, υποβιβάζοντάς την στο επίπεδο της απλής υπηρεσίας προς τον άνδρα. Αυτοί αμέλησαν να ερμηνεύσουν και τη λέξη «όμοιος», που υποδηλώνει ότι η γυναίκα μετέχει στην ίδια αποστολή με τον άνδρα και κατέχει την ίδια αξία. Αλλιώς δεν θα μπορούσε να ενωθεί μαζί του «εις σάρκα μίαν».
Άλλοι πάλι τόνισαν την δήθεν ευθύνη της γυναικός στη διάπραξη του προπατορικού αμαρτήματος, αφού αυτή, βάσει της συμβολικής διήγησης της Γενέσεως, πρώτη έφαγε τον απαγορευμένο καρπό και παρέσυρε έπειτα τον Αδάμ στην αμαρτία. Οι δυτικοί σχολαστικοί θεολόγοι, μάλιστα, παρακινούμενοι από τον μεσαιωνικό μισογυνισμό, θεώρησαν την γυναίκα ως την πηγή του θανάτου, κατώτερο όν και ασήμαντη ύπαρξη, σε αντίθεση με τον άνδρα που είναι τέλειος. Οι θεωρίες αυτές αποτελούν σαφή διαστρέβλωση της βιβλικής αλήθειας.
Ο καταγραφέας της διήγησης της Γενέσεως περιγράφει με θεοπνευστία την πτώση με τον συμβολικό του τρόπο.. Στη διήγηση αυτή ο άνδρας κατείχε το ηγεμονικό αξίωμα επί της κτίσεως και το είχε ασκήσει με την ονοματοδοσία των ζώων. Αυτός είχε λάβει και την εντολή από τον Θεό να μην αποκτήσει γνώση του κακού, δηλαδή να μείνει προσηλωμένος στο καλό που αντιπροσωπεύει ο ίδιος ο θεός και η δημιουργία Του. Παρόλα αυτά, δεν κατόρθωσε να ασκήσει την εξουσία του, αφού άνευ καταγεγραμμένης αντιρρήσεως προσχώρησε στην παρακοή με τη θέλησή του, χωρίς καν να έχει υποστεί την διαβολή του «όφεως», όπως τουλάχιστον συνέβη με τη γυναίκα του. Αντίθετα φάνηκε ανίκανος να αναλάβει τις ευθύνες του, παρόλο που ο Θεός του έδωσε αυτή την ευκαιρία. Χωρίς ενδοιασμούς έριξε την ευθύνη στη γυναίκα του κατ΄ουσίαν στον ίδιο τον Θεό, ενοχοποιώντας Τον ότι του είχε «φορτώσει» τη γυναίκα, ενώ λίγο πριν Τον είχε ευχαριστήσει για τη σάρκα από τη σάρκα του και το οστό από τα οστά του, που ο Θεός του χάρισε.